Jakie sterylizatory zastosować w gabinecie stomatologicznym?

Sterylizacja jest jednym z najważniejszych aspektów zapewniania bezpieczeństwa i higieny w szpitalu i każdym gabinecie medycznym, w tym także w gabinecie stomatologicznym. Proces ten polega na niszczeniu wszystkich form życia mikrobiologicznego, w tym bakterii, wirusów, grzybów i prionów, które mogą być obecne na narzędziach i sprzęcie stomatologicznym, a tym samym stanowić zagrożenie zarówno dla dentysty, jak i pacjentów. Jak wygląda proces sterylizacji, dlaczego jest konieczny i jakie rodzaje sterylizatorów stosowane są w gabinetach stomatologicznych?

Spis treści:

• Dlaczego sterylizacja jest kluczowa w gabinecie stomatologicznym?
• Jakie czynniki należy brać pod uwagę przy wyborze sterylizatora do gabinetu stomatologicznego?
• Jakie są rodzaje sterylizatorów i jakie są ich zalety i wady?
• Jakie procesy sterylizacji muszą być przestrzegane w gabinecie stomatologicznym?

Dlaczego sterylizacja jest kluczowa w gabinecie stomatologicznym?

Sterylizacja w gabinecie stomatologicznym jest bardzo istotna, ponieważ zapewnia bezpieczeństwo i higienę zarówno pacjentom, jak i personelowi. Aby sterylizacja była skuteczna, należy stosować odpowiednie metody, urządzenia i procedury, a także regularnie kontrolować jakość procesu. Sterylizacja zapobiega zakażeniom krzyżowym między pacjentami i personelem, a także chroni przed chorobami zakaźnymi, takimi jak zapalenie wątroby typu B i C, HIV, gruźlica czy choroba Creutzfeldta-Jakoba. Ryzyko tak poważnych zakażeń sprawia, że niektóre narzędzia trzeba sterylizować nawet po każdym pacjencie. Chodzi przede wszystkim o te, które mają bezpośredni styk z jamą ustną pacjenta, śliną, krwią czy zepsutym zębem.

Przed wizytą kolejnego pacjenta, po poprzednim nie może pozostać nawet najmniejszy ślad. Dlatego ważna jest nie tylko sama sterylizacja, ale także pozbywanie się niebezpiecznych odpadów takich, jak waciki, igły, strzykawki czy usunięte zęby. Stomatolog powinien również do pracy przy każdym kolejnym pacjencie zmieniać rękawiczki.

Dbać należy ponadto o czystość w całym gabinecie, czyli czystość podłogi, wszystkich mebli, a nawet samego powietrza. Wszystko to ma wpływ na komfort i bezpieczeństwo pacjentów przyjmowanych w gabinecie. Liczą oni bowiem na pomoc i często ulgę w bólu, a nie następne niedogodności. Ponadto zadowolony pacjent często wraca do tego samego dentysty, więc warto się postarać. Wszystkie gabinety zresztą muszą spełnić surowe wymogi SANEPID-u, aby móc funkcjonować.

Jakie czynniki należy brać pod uwagę przy wyborze sterylizatora do gabinetu stomatologicznego?

Wybór sterylizatora do gabinetu stomatologicznego jest niezwykle ważny dla jak najlepszego efektu sterylizacji. Trzeba dopasować rodzaj urządzenia do konkretnych narzędzi i ich cech. Aby skutecznie sterylizować narzędzia i sprzęt stomatologiczny, należy wziąć pod uwagę kilka czynników, takich jak:

• rodzaj materiału - niektóre materiały są bardziej odporne na wysokie temperatury lub ciśnienie, a inne mniej, dlatego należy dobrać odpowiednią metodę sterylizacji do rodzaju materiału. Na przykład metalowe narzędzia można sterylizować w autoklawie parowym, natomiast plastikowe lub gumowe elementy mogą wymagać sterylizacji chemicznej lub promieniowania jonizującego, bo wysoka temperatura spowodowałaby ich stopienie i zniszczenie.
• poziom zanieczyszczenia - niektóre narzędzia i sprzęt są bardziej narażone na kontakt z krwią, śliną lub innymi płynami ustrojowymi niż inne, dlatego należy je poddać dokładnemu czyszczeniu i dezynfekcji przed sterylizacją. Do tego jedne rzeczy trzeba sterylizować częściej, a inne można nieco rzadziej. Na przykład końcówki do skalerów ultradźwiękowych czy turbin muszą być oczyszczane i dezynfekowane po każdym użyciu, natomiast lusterka czy sondy mogą być czyszczone i dezynfekowane raz dziennie.
• czas i koszt - różne metody sterylizacji mają różne czasy trwania i koszty eksploatacji. Na przykład sterylizacja parowa jest szybka i tania, ale wymaga regularnego sprawdzania parametrów autoklawu i stosowania wskaźników biologicznych. Z kolei sterylizacja chemiczna jest wolniejsza i droższa, ale nie wymaga tak częstych kontroli jakości. Dla sprzętu, który trzeba sterylizować po każdym zużyciu, lepsza będzie szybsza metoda, a w gabinecie stomatologicznym takiego sprzętu jest więcej niż innego.

Jakie są rodzaje sterylizatorów i jakie są ich zalety i wady?

W gabinecie stomatologicznym można stosować różne rodzaje sterylizatorów, w zależności od potrzeb i preferencji. Najczęściej używane są autoklawy parowe, sterylizatory dentystyczne chemiczne lub promieniujące. Autoklaw parowy to urządzenie, które wykorzystuje wysoką temperaturę (121-134°C) i ciśnienie (1-2 atmosfery) pary wodnej do niszczenia mikroorganizmów. Jest to najskuteczniejsza i najbezpieczniejsza metoda sterylizacji dla metalowych narzędzi i sprzętu. Wady tej metody to ryzyko korozji niektórych materiałów oraz konieczność stosowania specjalnych opakowań i wskaźników biologicznych.

Sterylizator chemiczny to urządzenie, które wykorzystuje niską temperaturę (50-60°C) i ciśnienie (0,2-0,4 atmosfery) oraz substancje chemiczne, takie jak tlenek etylenu, formaldehyd czy nadtlenek wodoru do niszczenia mikroorganizmów. Jest to alternatywna metoda sterylizacji dla plastikowych lub gumowych elementów, które nie mogą być poddane wysokim temperaturom. Wady tej metody to długi czas trwania. Sterylizacja chemiczna może trwać od kilku godzin do nawet kilku dni. Do tego dochodzi wysoki koszt eksploatacji oraz ryzyko toksyczności dla ludzi i środowiska. Z tego powodu nie warto stosować tej metody do sprzętu używanego bezpośrednio do leczenia stomatologicznego, który trzeba sterylizować po każdym użyciu.

Ostatni rodzaj urządzenia do sterylizacji to sterylizator promieniujący. Jest to urządzenie, które wykorzystuje promieniowanie jonizujące, takie jak promieniowanie gamma, rentgenowskie czy elektronowe do usuwania bakterii i innych zarazków. Jest to rzadko stosowana metoda sterylizacji, głównie dla jednorazowych materiałów medycznych, takich jak strzykawki, igły czy maski. Wady tej metody to wysoki koszt zakupu i utrzymania urządzenia oraz ryzyko uszkodzenia niektórych materiałów. Różnego rodzaju wysokiej jakości sterylizatory do gabinetu stomatologicznego znajdziesz na eladex.com.pl.

Jakie procesy sterylizacji muszą być przestrzegane w gabinecie stomatologicznym?

Sama sterylizacja w urządzeniu to nie wszystko. Konieczne są odpowiednie procedury sterylizacji, takie, jak przygotowanie czy przechowanie sprzętu do sterylizacji, a także bieżące sprzątanie i dezynfekcja gabinetu i sprzętu po każdym pacjencie. Nie wolno doprowadzić do żadnego zagrożenia. Należy więc pamiętać o przestrzeganiu konkretnych procesów sterylizacji. Te procesy to:

• sortowanie i segregacja - polega na oddzieleniu narzędzi i sprzętu według rodzaju materiału i poziomu zanieczyszczenia. Narzędzia i sprzęt należy umieszczać w odpowiednich pojemnikach lub workach oznaczonych kolorem i symbolem, tak, aby było wiadomo, że odpowiednie rzeczy zostały przeznaczone do odpowiedniego rodzaju sterylizacji.
• czyszczenie i dezynfekcja - polega na usunięciu wszelkich zanieczyszczeń organicznych i nieorganicznych z narzędzi i sprzętu za pomocą wody, detergentu i środków dezynfekcyjnych. Czyszczenie i dezynfekcję można wykonywać ręcznie lub mechanicznie, przy użyciu myjki ultradźwiękowej lub termodezynfektora. Są to konieczne czynności po każdym pacjencie przed przyjęciem następnego. Tak samo, jak konieczne jest wyrzucenie do odpowiedniego pojemnika i pozbycie się w odpowiedni sposób wszelkich zużytych rzeczy jednorazowych, typu waciki, igły, strzykawki czy rękawiczki, które po każdym pacjencie zarówno stomatolog, jak i jego asystent powinien zawsze zmieniać.
• pakowanie i etykietowanie - polega na umieszczeniu narzędzi i sprzętu w specjalnych opakowaniach, które zapewniają ochronę przed zanieczyszczeniem i umożliwiają identyfikację zawartości. Opakowania powinny być oznaczone datą sterylizacji, terminem ważności oraz wskaźnikami chemicznymi lub biologicznymi.
• sterylizacja - polega na poddaniu narzędzi i sprzętu działaniu wysokiej temperatury, ciśnienia, substancji chemicznych lub promieniowania jonizującego w celu zniszczenia wszystkich form życia mikrobiologicznego. Sterylizacja powinna być wykonywana w odpowiednim sterylizatorze, zgodnie z instrukcją producenta i zasadami dobrej praktyki.
• przechowywanie i transport - polega na przechowywaniu sterylnych narzędzi i sprzętu w suchym, czystym i zamkniętym miejscu, zabezpieczonym przed dostępem osób nieupoważnionych. Transport sterylnych narzędzi i sprzętu powinien być wykonywany w sposób zapobiegający ich uszkodzeniu lub zanieczyszczeniu. Nie można dopuścić, aby rzeczy wysterylizowane miały styczność z bakteriami i innymi zarazkami. Taki sprzęt narażony na kontakt z drobnoustrojami stanowi realne zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia pacjenta. Nie chodzi tylko o to, że narzędzia będą miały kontakt ze śliną czy krwią, ale szkodliwe drobnoustroje mogą dostać się także do przewodu pokarmowego i spowodować przykre konsekwencje. Dlatego przechowywanie w odpowiedni sposób jest konieczne, aby zapewnić bezpieczeństwo używania sprzętu. Narzędzia sterylizowane nie powinny leżeć też obok niesterylizowanych, gdyż może dojść do pomyłki, która może mieć opłakane skutki.

Oprócz zadbania o czystość i sterylność sprzętu trzeba zadbać także o to w całym gabinecie. Konieczne jest umycie podłogi, fotela i wszelkich półek, na których kładzie się narzędzia.

Ogromne znaczenie ma także czystość powietrza, aby zminimalizować ryzyko osadzania się na wszystkim drobnoustrojów z powietrza. Niektóre z nich mogą wpaść przez otwarte okno, inne zostać wykaszlane albo po prostu być wydychane zarówno przez stomatologa, jak i pacjentów. Dlatego we wszystkich gabinetach powinny znajdować się cały czas działające oczyszczacze powietrza do gabinetu stomatologicznego.

Niezadbanie o czystość, sterylność i bezpieczeństwo w gabinecie stomatologicznym może skutkować poważnymi konsekwencjami i dla pacjentów i dla gabinetów, które nawet mogą zostać zamknięte przez SANEPID, jeśli zostanie udowodnione, że problemy pacjenta wynikają z niedostatecznej higieny w gabinecie i tego, że nie zostały spełnione surowe wymagania sanitarno - epidemiologiczne. Dlatego o sterylizacji i dezynfekcji należy koniecznie pamiętać.

Zastanawiasz się nad zakupem urządzeń sterylizujących? Skorzystaj z darmowej konsultacji.

lub